Konferencja „Polska na tle Europy XVI-XVII wieku” była pierwszym naukowym sympozjum organizowanym przez Muzeum Historii Polski w Warszawie. W wyniku konferencji powstał niezwykle interesujący materiał naukowy prezentowany w postaci książki „Polska na tle Europy”. Jej zawartość jest zarówno przeglądem stanu aktualnych badań, jak i efektem długoletniej pracy naukowej wybitnych uczonych. Może ona prowokować do dyskusji, inspirować do dalszych badań naukowych oraz do wytyczania nowych wyzwań badawczych.
Zasadniczym celem konferencji, co zostało zawarte w publikacji, była dyskusja specjalistów na temat sposobów rozumienia doświadczeń dziejowych z okresu XVI-XVII w. oraz ukazanie dróg interpretacji doświadczeń dawnej Rzeczypospolitej na tle Europy, z uwzględnieniem perspektywy badaczy polskich oraz uczonych pochodzących z krajów współtworzących niegdyś Rzeczpospolitą.