Prezentowana tu praca składa się z pięciu części. W pierwszej próbujemy uzupełnić biografię Kołłątaja z początków Sejmu Wielkiego, w drugiej przeprowadzamy wywód o autorstwie "Uwag nad wpływaniem do interesów Rzeczypospolitej dwóch mocarstw...", w trzeciej omawiamy owo „pismo wydane w manuskrypcie”, część czwartą zajmuje tekst traktatu, piątą komentarz edytorski.