Since 1997, researchers from the Institute of Archaeology, Warsaw University have been finding traces of Roman military
presence in Crimea. Excavations have helped to discover several structures connected with the presence of Roman troops on the north
coast of the Black Sea. The first Roman military installation to be discovered and excavated in the Crimea was the ruins of a fort on
the Ai-Todor cape (ancient Charax). In the neighborhood of the fort, a barbarian burial ground was found which revealed a burying
tradition atypical of the Crimea: cremation in common, the deposition of ashes in amphorae and equipping graves with iron tools and
pieces of weaponry. Such a burial site is practically unique in the Crimea. The most similar typologically, and that has been excavated
and described in print is the necropolis at Tschatyrdag. It is important to establish whether people from the barbarian garrison were
buried near a fort which had been built by Roman soldiers. An initial survey of Tschatyrdag in the spring of 2008 produced several
sections of stone embankments and many single well dressed stone blocks. In the course of fieldwork in the summer of 2008, the best
preserved part of the defensive wall with the straight line of the wall face was found.
Research so far suggests that the fortification was built in first centuries of AD. Further excavations may produce more information....
Michałowska-Mycielska, Anna(Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, 2014)
The Seym of Lithuanian Jews (Hebrew: waad medinat Lita) was established in 1623 by breaking away from the Jewish seym called the Council of the Four Lands (created about 1580). The main reason for the division of the institution was the dualism of the Crown treasury and Lithuania (Lithuanian Jews were answerable to the Lithuanian treasurer [podskarbi]). The scope of the activity of the Seym of Lithuanian Jews was very broad. Apart from the distribution and collection of taxes, the seym settled all problems important for Jews, which included administrative, economic, religious and social questions. It also regulated issues connected with contacts with non-Jewish institutions and the Christian population. The Lithuanian Waad, like its counterpart in the Polish Kingdom, was dissolved at the convocation seym of 1764 as part of administrative and financial reforms.... Sejm Żydów Litewskich (hebr. waad medinat Lita) został utworzony w 1623 roku przez usamodzielnienie się od sejmu żydowskiego zwanego Sejmem Czterech Ziem (powstałego około 1580). Głównym powodem wyodrębnienia się tej instytucji był dualizm skarbowości Korony i Litwy, przy którym Żydzi litewscy w naturalny sposób podlegali podskarbiemu litewskiemu. Zakres działalności Sejmu Żydów Litewskich był bardzo szeroki. Oprócz rozkładu i poboru podatków państwowych sejm regulował wszystkie istotne dla Żydów kwestie (administracyjne, gospodarcze, religijne, społeczne), a także kwestie kontaktów z instytucjami nieżydowskimi i ludnością chrześcijańską. Waad litewski, podobnie jak koronny, został rozwiązany w czasie sejmu konwokacyjnego 1764, w ramach reform administracyjno-skarbowych.... Das Parlament (der Sejm) der Litauischen Juden (Hebräisch waad medinat Lita) entstand 1623 durch die Teilung des jüdischen Parlaments, dem sog. Sejm der Vier Länder (gegründet um 1580). Der Hauptgrund für die Ausgliederung der Institution war der Dualismus des Finanzwesens von Polen und Litauen, die litauischen Juden unterstanden traditionell dem litauischen Schatzmeister (Pol. podskarbi). Der Zuständigkeitsbereich des Sejms der Litauischen Juden war sehr breit. Neben der Erhebung und Verteilung der staatlichen Steuern war der Sejm für alle für die Juden relevanten Fragen (administrative, wirtschaft liche, religiöse und soziale) zuständig sowie für die Kontakte mit nicht-jüdischen Institutionen und der christlichen Bevölkerung. Ebenso wie in Polen wurde auch der Litauische Vaad während des Konvokationssejms 1764 aufgelöst, im Rahmen der Verwaltungs- und Steuerreform....
Kaim, Barbara(Instytut Archeologii, Uniwersytet Warszawski, 2013)
Podczas trzeciego sezonu wykopalisk na stanowisku Gurukly Depe, w południowym Turkmenistanie, kontynuowano prace zarówno w zachodniej, wyższej, jak i we wschodniej, niższej części stanowiska. Na terenie tej ostatniej, w wykopach 5 N, 6 N i 7 N odsłonięte zostały ściany kolejnych pomieszczeń dużego domostwa powstałego w v wieku, a w wykopach 5 R i 5 S – górne partie murów półokrągłej baszty z pomieszczeniem wewnętrznym, strzegącej wejścia do qala.
Głównym celem prac prowadzonych w zachodniej części stanowiska była rekonstrukcja planu przypuszczalnej warownej rezydencji. Aby odtworzyć przebieg jej północnej fasady, odczyszczono powierzchnię wykopów 12 J, 11 F,11 G i 11 h, usuwając pokrywającą konstrukcje warstwę 10–20 cm. W rezultacie tych prac, na odcinku 40 metrów, odsłonięty został mur grubości 2,4 m, zbudowany z pięciu rzędów kwadratowych cegieł. Rozpoczęto także prace w wykopie 13 I usytuowanym w obrębie południowej części rezydencji. Spośród drobnych zabytków wymienić należy dwie srebrne monety władców sasanidzkich, cztery ostraka, kilkadziesiąt przęślikow i kilka figurek terakotowych....
Tomas, Agnieszka; Jaworski, Marcin(Instytut Archeologii, Uniwersytet Warszawski, 2013)
Na obszar tych eksperymentalnych badań wybrano region Felsőkortvelyes leżący w komitacie Fejer, na wschód od jez. Balaton. Większość krajobrazu stanowi tu równina i dolina rzeki Sarviz, jednak we wschodniej części obszaru znajdują się także niewysokie, lecz rozległe wzniesienia. Teren o powierzchni 24 km2 (4.6 km), poddano prospekcji powierzchniowej, wykonano serię zdjęć
lotniczych, a wybrane miejsca przebadano także geofizycznie. W tym celu cały obszar podzielono na wirtualną siatkę o bokach 100.100 m, widoczną w przenośnych urządzeniach GPS, obsługiwanych przez czwórki osób idących na osi północ-południe w odległości 25 m od siebie. Każdy zabytek archeologiczny był rejestrowany za pomocą przenośnych urządzeń GPS. W ciągu tygodnia tą metodą udało się przebadać 13 km2, na których zlokalizowano m.in. obronne osiedle z epoki brązu, znaleziska z epoki chalkolitu i żelaza, pozostałości znaczącego stanowiska rzymskiego oraz pozostałości średniowieczne. Wybrane miejsca zostały także objęte bardziej szczegółowymi badaniami – zdjęciami z latawca i oktokoptera – oraz pomiarami geofizycznymi wykonanymi magnetometrem Bartington Grad 601-dual. Na stanowisku z epoki brązu wykryto nie rozpoznane wcześniej umocnienia. Na największym obszarze, obejmującym w sumie kilkadziesiąt hektarów, zlokalizowano zabytki rzymskie. W miejscach dwóch koncentracji materiału archeologicznego przeprowadzono badania geofizyczne, które wykazały obecność dużych konstrukcji. Liczne zebrane fragmenty naczyń, głownie kuchennych oraz stołowych, oraz uzyskane obrazy geofizyczne są obecnie opracowywane i interpretowane przez partnerów polskich i węgierskich....
Lemke, Martin(Instytut Archeologii, Uniwersytet Warszawski, 2013)
W 2012 r. przeprowadzono drugą kampanię wykopaliskową na odcinku 12, w prawym latus praetorii po wschodniej stronie principia, na południe od via principalis. W tym miejscu, zgodnie ze standardowym planem rzymskiego obozu wojskowego, powinno się znajdować praetorium, koszary dla immunes lub też baraki I kohorty. dotychczasowe badania nie pozwalają jednak na wskazanie, jaką funkcję pełniły odsłonięte konstrukcje. odkryto obiekty należące do pozostałości architektonicznych po legionie VIII Augusta (stacjonującym tu od ok. 45 do 69 roku n.e.), jak i późniejsze, wybudowane już przez legion I Italski, oraz w III w. przez cywili. Spośród tych ostatnich warto wymienić piec szklarski, który – wraz z licznymi fragmentami szlaki – świadczy o lokalnej produkcji szkła. Uchwycono także wschodni mur principia oraz wykonano przekrój przez ulicę rozdzielającą od wschodu komendanturę od struktur na odcinku 12. W jego południowej części kontynuowano eksplorację pięciokolumnowego portyku późnantycznego – odkryto tu m.in. bazy i kapitele kolumn, z pewnością zebrane z ruin principia; charakter i dokładne datowanie tej konstrukcji nie są jeszcze ustalone. Do interesujących znalezisk sezonu 2012 należą natomiast: amfora z dipinto oraz terra sigillata ze stemplem producenta....
Jednym z wyzwań, przed jakimi stoi humanistyka w dobie cyfrowej, jest nadmiar źródeł. Sieć to ogromne archiwum, dane w nim zawarte są często sfragmentaryzowane, nieuporządkowane, wypreparowane z (kon)tekstu. W sytuacji nadmiaru danych istotne wydaje się pytanie, w jaki sposób badacz (zwłaszcza historyk, ale też np. antropolog) ma szukać wiedzy o przeszłości (czyli nawet o dniu wczorajszym), jak się po tym archiwum poruszać, skoro nawet w obrębie wąskich specjalności i tematów konfrontujemy się tu z przytłaczającą ilością często sprzecznych danych? Jak badacz ma uniknąć pułapek potoczności i powierzchowności w procesie poznawczym, skoro konfrontuje się z wieloma językami rzeczywistości jednocześnie? Jak nie być intelektualnym hochsztaplerem w sytuacji, gdy nigdy wcześniej informacje na dowolny temat nie były na wyciągnięcie ręki?
Druga kwestia dotyczy języka: czy o ogromnym, otwartym repozytorium wiedzy, z której humanista korzysta w swoich badaniach, można mówić zamkniętym, spójnym i hermetycznym językiem pojęć naukowych? W jakim stopniu nowe sposoby opowiadania, nie tracąc wiarygodności przekazu naukowego, mogą oddać nieciągłość, wewnętrzne zróżnicowanie, niespójność źródła?
Jednym z podejść godzących interdyscyplinarny charakter badawczych poszukiwań z dyscypliną wobec źródła może być potraktowanie tekstu jako sieci-hiperłącza. Takie rozwiązanie zastosował Mirosław Ryszard Makowski w książce Państwo Nikt, szczególnym rodzaju case study (autor rekonstruuje biografię matki), w którym materiały źródłowe, stanowiące budulec tekstu (cytaty, zdjęcia) konfrontują się, nawzajem naświetlają, a często też kontestują, unaoczniając złożone mechanizmy procesu dochodzenia o wiedzy. Minimalizując obecność metatekstu na rzecz tekstu źródłowego (ważną rolę oprócz dokumentów pisanych pełni fotografia, ale też strona www.nikt.net – archiwum tekstów/dokumentów związanych z projektem Państwo Nikt) dokonuje oddolnej, gruntownej próby rekonstrukcji, która, wiodąc do szerszych wniosków i podsumowań, uwzględnia moc sprawczą wyjątku/detalu w nauce, historycznej nieoczywistości, szumu i zakłócenia, także w przekazie naukowym....
Karasiewicz-Szczypiorski, Radosław(Instytut Archeologii, Uniwersytet Warszawski, 2013)
Cmentarzysko Chersonezu Taurydzkiego obejmuje znaczny obszar na zachód i południe od ruin antycznego miasta. Sięga także na przeciwległą stronę zatoki Kwarantann, której wody oblewają miasto od wschodu. Nie sposób dokładnie określić zasięgu nekropoli, gdyż dookoła rozciąga się zabudowa współczesnego Sewastopola. Wykopaliska prowadzone od końca lat 80. XIX wieku doprowadziły do odkrycia ponad 3500 grobów. znaczna część z nich była użytkowana wielokrotnie, uszkodzona przez późniejsze pochowki i wyrabowana. Wyniki badań archeologicznych, o ile były publikowane, zazwyczaj mają postać rocznych raportów, w których groby, pochowki i wyposażenie są opisane niezwykle lakonicznie. Tylko nieliczne znaleziska przedstawiano na ilustracjach lub wskazywano ich analogie (zestawienie raportów z badań)....
Tyszkiewicz, Jan(Oficyna Wydawnicza Związku Karaimów Polskich, 2014)
Dokumenty z Archiwum Uniwersytetu Warszawskiego, wspomnienia Ireny Krudowskiej i Stanisławy Płaskowickiej oraz materiały pozostawione przez Stanisława Kryczyńskiego pozwalają rzucić nieco światła na pierwsze lata seminarium prof. A. Zajączkowskiego.
Jako kierownik Katedry turkologicznej w Instytucie Orientalistycznym Uniwersytetu Warszawskiego, A. Zajączkowski uruchomił swoje seminarium jesienią 1933 r. Jego pierwszymi słuchaczami byli: Jan Reychman, Józef Szulimowicz, Armand Stefański i Stanisław Szachno-Romanowicz. Reychman ukończył studia historyczne, Szachno-Romanowicz był asyriologiem i archiwistą, a Szulimowicz – Karaimem z Halicza. Profesor Zajączkowski współpracował ściśle z profesorem Tadeuszem Kowalskim z Krakowa i historykami z Warszawy. Prof. Wacław Tokarz skierował na seminarium turkologiczne dwóch swoich studentów (Reychmana i Stefańskiego). W roku akademickim 1934/1935 temat seminarium brzmiał: „Z dziejów kultury i literatury tureckiej XVI-XVIII w.”. Słuchaczami byli: Stanisława Płaskowicka, Halina Kröber i Bohdan Baranowski. W roku 1935/6, na seminarium uczęszczali: J. Szulimowicz, A. Stefański, H. Kröber, S. Płaskowicka, I. Krudowska, A. Murza Murzicz i S. Kryczyński. Prof. Zajaczkowski prowadził wówczas 4 wykłady poświęcone językom i kulturze ludów tureckich, językowi tureckiemu, składni języka arabskiego oraz Gulistanowi Sadiego, a także ćwiczenia seminaryjne z filologii tureckiej, na które uczęszczali jego studenci. Prof. Zajączkowski zabrał ich na wycieczkę do Stambułu (we wrześniu 1934), później S. Płaskowicka przebywała tam na stypendium (1935).
Prof. Zajączkowski był również wykładowcą w Wyższej Szkole Wschodoznawczej przy Instytucie Wschodnim w Warszawie, gdzie studiowało również kilku jego seminarzystów. Uczniowie profesora, J. Reychman i S. Płaskowicka, zostali później długoletnimi pracownikami Uniwersytetu Warszawskiego.... Documents from the Archives of the University of Warsaw, stories by Irena Krudowska, Stanisława Płaskowicka and materials left by Stanisław Kryczyński shed some light on the first years of A. Zajączkowski’s seminar.
As the head of the Turkology Department at the Institute of Oriental Studies at the University of Warsaw, A. Zajączkowski launched his seminar in the autumn of 1933. His first students were Jan Reychman, Józef Szulimowicz, Armand Stefański and Stanisław Szachno-Romanowicz. Reychman was a graduate of history studies, Szachno-Romanowicz was an assyriologist and archivist, and Szulimowicz was a Karaite from Halicz. Professor Zajączkowski worked closely with Professor Tadeusz Kowalski from Cracow and historians from Warsaw. Prof. Wacław Tokarz sent 2 of his students to the Turkology seminar (Reychman, Stefański). In 1934/5, the topic of the seminar was: “Topics on Turkish Culture and Literature in the 16–17th cc.” The students were Stanisława Płaskowicka, Halina Koeber and Bohdan Baranowski. In 1935/6, the seminar was attended by J. Szulimowicz, A. Stefański, H. Koeber, S. Płaskowicka, I. Krudowska, A. Murza Murzicz and S. Kryczyński. Back then, Prof. Zajączkowski presented 4 lectures on: the language and culture of the Turkish peoples, the Arabic language, the prose work “Gulistan” as well as classes in Turkish philology, which was attended by his students. Prof. Zajączkowski took his students on a trip to Istanbul (September 1934), and later S. Płaskowicka went there on a scholarship (1935).
Prof. Zajączkowski was also a lecturer at the School of Eastern Studies at the Eastern Institute in Warsaw. Some of his students studied there. His students J. Reychman and S. Płaskowicka became long-serving academics at the University of Warsaw....