Tomas, Agnieszka(Instytut Archeologii, Uniwersytet Warszawski, 2013)
Wiosenne badania 2012 r. koncentrowały się na obszarze położonym na wschód od obozu, w obrębie tzw. poszerzenia wschodniego, czyli wewnątrz murów wybudowanych pod koniec III w. n.e. Pomiarami geofizycznymi objęto rozległe, łatwo dostępne plateau i jego podnóże o powierzchni 2,07 ha. Wyniki badań wskazują na obecność regularnych, czworobocznych konstrukcji, zarówno w obrębie murów, jak i u podnóża wzniesienia, gdzie zarejestrowano także anomalie, które mogą wskazywać na obecność ulic biegnących na osiach N-S i E-W. Badania oporności gruntu przeprowadzono natomiast na zachód od obozu, nieopodal wspomnianej
willi. Wykryte anomalie jednoznacznie wskazują na istnienie zabudowy o charakterze mieszkalnym, prawdopodobnie miejskiej, po drugiej stronie antycznej ulicy. Zdjęcia
wysokiej rozdzielczości, obejmujące obszar obozu, canabae i dalszych okolic, wykonane z balonu helowego, zostały zintegrowane ze skalibrowanym zdjęciem satelitarnym. Planigrafią znalezisk metalowych objęto nieco większą powierzchnię (2,7 ha), podzieloną na pasy o wymiarach 30.2,5 m. Wśród zabytków wskazujących na zasiedlenie tego miejsca od I do VI w. n.e. znajdują się liczne monety, fragmenty uzbrojenia i gwoździe budowlane. Najpóźniejszą monetą jest follis Maurycjusza z 587/588 r. Interesującym znaleziskiem są także dwie plomby ołowiane,
z których jedna została zidentyfikowana jako plomba cesarska Justyniana I, a druga opatrzona jest greckim imieniem PAMPHYLON....
Kaim, Barbara(Instytut Archeologii, Uniwersytet Warszawski, 2013)
Podczas trzeciego sezonu wykopalisk na stanowisku Gurukly Depe, w południowym Turkmenistanie, kontynuowano prace zarówno w zachodniej, wyższej, jak i we wschodniej, niższej części stanowiska. Na terenie tej ostatniej, w wykopach 5 N, 6 N i 7 N odsłonięte zostały ściany kolejnych pomieszczeń dużego domostwa powstałego w v wieku, a w wykopach 5 R i 5 S – górne partie murów półokrągłej baszty z pomieszczeniem wewnętrznym, strzegącej wejścia do qala.
Głównym celem prac prowadzonych w zachodniej części stanowiska była rekonstrukcja planu przypuszczalnej warownej rezydencji. Aby odtworzyć przebieg jej północnej fasady, odczyszczono powierzchnię wykopów 12 J, 11 F,11 G i 11 h, usuwając pokrywającą konstrukcje warstwę 10–20 cm. W rezultacie tych prac, na odcinku 40 metrów, odsłonięty został mur grubości 2,4 m, zbudowany z pięciu rzędów kwadratowych cegieł. Rozpoczęto także prace w wykopie 13 I usytuowanym w obrębie południowej części rezydencji. Spośród drobnych zabytków wymienić należy dwie srebrne monety władców sasanidzkich, cztery ostraka, kilkadziesiąt przęślikow i kilka figurek terakotowych....
Tekst ma za zadanie przedstawienie genezy Święta Paschy. Tradycja biblijna wspomina o owym święcie w kontekście mitycznej przeszłości Hebrajczyków (np. w księdze Wyjścia i Jozuego), lecz zarazem wyraźnie łączy początki owego Święta z okresem panowania króla Judy Jozjasza (640–609 p.n.e.). W artykule staram się pokazał, że związek Paschy z opowieścią o Wyjściu Izraelitów z Egiptu ma wtórny charakter i zatem nie odzwierciedla genezy samego rytuału. Jednocześnie teksty Starego Testamentu wskazują na żywotność w Judzie VII w. p.n.e. religijnej praktyki polegającej na składaniu dzieci w ofierze (ofiary typu molk). Przedstawiona jest tu hipoteza, zgodnie z którą tzw. reforma Jozjasza nie miała charakteru radykalnego oczyszczania religii judejskiej, lecz polegała główne na odejściu od ofiar z dzieci (molk) i zastępienia ich centralną ofiarą ochronną, polegającą na ofiarowywaniu zwierzęcia zastępczego (jagnię paschalne). Zaproponowano również inne niż zwykle wyjaśnienie etymologii samej nazwy Święta, a zatem nie od ps.h w znaczeniu „kuleł”, lecz „chronił”. Pierwotna Pascha przedstawiona została, jako rytuał odbywany w Świątyni Jerozolimskiej, a główną osobą odpowiedzialną za kult był monarcha....